ملاک های انتخاب مسئله تحقیق:
گزینش مسئله پژوهش بستگی به ذوق،سلیقه،علاقه زمینه تخصصی و تجارب شخصی پژوهشگر داردمهمترین عاملی که در انتخاب مسئله پژوهش نقش اساسی دارد تمایلات و ارزش های معنوی خود پژوهشگر است.
ویژگی های مسأله پژوهش:مسئله پژوهش.....
باید رابطه بین دو یا چند متغیر را مورد پرسش قرار دهد
باید روشن و بدون ابهام باشد و به صورت یک پرسش بیان شود
باید حل شدنی و ازطریق روش های تجربی قا بل آزمایش باشد
نباید نمایشگر یک موضوع اخلاقی باشد یا مسئل اخلاقی تولید کند
باید یک دامنه محدود داشته باشد.
ابعاد مسئله:در ابعاد مسئله باید به شناسایی مشکل،اهمیت مشکل،ضرورت مشکل،حدود و عوارض مشکل پرداخت . به عبارت دیگر ابعاد مسئله را باید مشخص نمود تا.....
منجربه شناسایی مشکل شود
اهمیت مشکل را مبرهن سازد
ضرورت مشکل اشکار سازد
بر اساس بتوان مشکلات مرتبط با مشکل اصلی را شناسایی و تفکیک نمود
حدود مشکل(مرزبندی مشکل) شناسایی شود
تا عوارض مشکل باز خوانی شود
افراط و تفریط در مسئله:
اگر مسئله خیلی کلی باشد معمولا آنقدر مهم می شود که نمی توان آن را آزمود و از نظر علمی وجاهت بررسی ندارد هر چند ممکن است خواندن آن جالب باشد.از طرفی تعریف نباید بیش از اندازه اختصاصی و باریک شود که اهمیت خود را از دست بدهد و این کار به بهای مبتذل شدن آنها منتهی شود باشد در هر صورت هرچه مسائل یا فرضیه اختصاصی تر باشند ازمون پذیری آن ها روشن تر خواهد بود. بنا بر این باید بین اختصاصی بودن و کلیت به گونه ای مصالحه ایجاد نمود و این به تجربه پژوهشگر و مطالعه منتقدانه از مسائل تحقیقی بستگی دارد.
مسئله چیست؟
بیان مسئله چگونه باید صورت گیرد؟
بیان موضوع یا مسئله تحقیق
یکی از مشکلترین مراحل طرح، انتخاب مسئله مناسب است. تازهکاران، مسئلهای را انتخاب میکنند که دامنه بسیار وسیعی دارد. این امر، ممکن است به دلیل درک کمتر آنها از طبیعت تحقیق و مراحل روشمند حل مسئله یا به دلیل اشتیاق فراوان، اما ناپخته آنها در حل سریع و فوری یک مسئله مهم باشد. آنهایی که آزمودهترند، میدانند که تحقیق برای یافتن حقیقت و یا حل یک مسئله مهم، به صرف وقت، انرژی فراوان و به کار بردن تفکر منطقی گسترده، نیاز دارد. (بازرگان،1379، ص 15)
نکته
هر موضوع و مسئله اجتماعی، فنی یا پزشکی را به صرف این که قابل تحقیق میباشد، نباید مورد بررسی قرار داد. در انتخاب موضوع تحقیق، باید به اهمیت مسئله مورد نظر، توجه داشت؛ تا اگر واجد ارزش و اهمیت کافی نیست، برای آن، انرژی و وقت و بودجه انسانی، تلف نگردد. ارزش کار محقق، در صورتی قابل توجه است که با صرف حداقل زمان و کمترین نیروی انسانی و مالی، بتواند موفق به کسب بیشترین نتیجه شود.
مسئله: چه چیزی میخواهید؟
روش تحقیق: چه کار میخواهید بکنید؟
لیلیان راپیل: مسئله تحقیق به سؤال یا مشکلی اطلاق میشود که حداقل دو پاسخ ممکن برای آن وجود دارد؛ ولی مسلم نیست که کدام پاسخ صحیح است. (دلاور، 1378، ص 53)