مسئله چیست؟
بیان مسئله چگونه باید صورت گیرد؟
بیان موضوع یا مسئله تحقیق
یکی از مشکل‌ترین مراحل طرح، انتخاب مسئله مناسب است. تازه‌کاران، مسئله‌ای را انتخاب می‌کنند که دامنه بسیار وسیعی دارد. این امر، ممکن است به دلیل درک کمتر آنها از طبیعت تحقیق و مراحل روشمند حل مسئله یا به دلیل اشتیاق فراوان، اما ناپخته آنها در حل سریع و فوری یک مسئله مهم باشد. آنهایی که آزموده‌ترند، می‌دانند که تحقیق برای یافتن حقیقت و یا حل یک مسئله مهم، به صرف وقت، انرژی فراوان و به کار بردن تفکر منطقی گسترده، نیاز دارد. (بازرگان،1379، ص 15)
نکته
هر موضوع و مسئله اجتماعی، فنی یا پزشکی را به صرف این که قابل تحقیق می‌باشد، نباید مورد بررسی قرار داد. در انتخاب موضوع تحقیق، باید به اهمیت مسئله مورد نظر، توجه داشت؛ تا اگر واجد ارزش و اهمیت کافی نیست، برای آن، انرژی و وقت و بودجه انسانی، تلف نگردد. ارزش کار محقق، در صورتی قابل توجه است که با صرف حداقل زمان و کمترین نیروی انسانی و مالی، بتواند موفق به کسب بیشترین نتیجه شود.
مسئله: چه چیزی می‌خواهید؟
روش تحقیق: چه کار می‌خواهید بکنید؟
لیلیان راپیل: مسئله تحقیق به سؤال یا مشکلی اطلاق می‌شود که حداقل دو پاسخ ممکن برای آن وجود دارد؛ ولی مسلم نیست که کدام پاسخ صحیح است. (دلاور، 1378، ص 53)